25.10.2014.
|
Beograd, Srbija
|
Oslobođenje. Beograd, oktobar 1944.
Predstavljanje knjige autora Milana Radanovića
Predstavljanje knjige Milana Radanovića „Oslobođenje. Beograd, oktobar 1944.“ u galeriji „Artget“ Kulturnog centra Beograda obilježilo je sedamdesetu godišnjicu od oslobođenja grada od fašizma i domaćih kolaboracionista. U organizaciji beogradskog ureda Rosa Luxemburg Stiftung-a, na predstavljanju su učestvovali autor Milan Radanović, Olga Manojlović Pintar, docentica na Institutu za noviju istoriju Srbije, Đorđe Balmazović, odgovorni dizajner knjige i član ŠKART kolektiva, i Krunoslav Stojaković kao predstavnik Rosa Luxembuirg Stiftung-a i moderator. U ime domaćina, kolegica Olivera Stošić Rakić je uputila dobrodošlicu gostima i izlagačima te otvorila središnji dio sakupljanja u do zadnjeg mjesta punoj galeriji – predstavljanje i diskusiju knjige Milana Radanovića.
Nakon kratkog uvoda Krunoslava Stojakovića, Đorđe Balmazović se obratio publici s eksplikacijom dizajna knjige na čijim koricama blista oduševljeni i radosni narod oslobođenog grada, uz nedvosmisleni glavni naslov „Oslobođenje“. Opravdanost toga postupka, Đorđe Balmazović je opisao sljedećim riječima: „Ovde je bilo jako važno, i oko toga smo se svi složili, da napravimo nešto što neće dozvoliti bilo kakvo drugačije tumačenje. Onda smo došli do ove fotografije koja je snimljena 21. oktobra, i ta fotografija govori sve uz naslov knjige. Ogromna većina stanovništva je bila radosna i srećna. To je ključna stvar. Ljudi, građani Beograda su dočekali oslobođenje s radošću i sa veseljem. Prosto, da ne dozvolimo bilo kakvo drugačije tumačenje ovog datuma 20. oktobra kao što smo videli pre nekoliko dana kada su iz sve snage pokušavali da izbegnu da kažu da su oslobodile Beograd jedinice Narodnooslobodilačke vojske JUGOSLAVIJE – to je bitno reći.“
Skandalozna negacija općejugoslavenskog karaktera oslobođenja Beograda od strane službene Srbije bila je i ključna točka u izlaganju prof. Olge Manojlović Pintar. Naime, falsifikaciji povijesti državnog vrha Republike Srbije Olga Manojlović Pintar suprotstavlja sama imena za slobodu Beograda poginulih boraca Narodnooslobodilačke vojske: „U javnom prostoru su, nakon dužeg vremena, na velika vrata ušli pojmovi antifašizam, Narodnooslobodilačka vojska, Crvena armija. Ali su izostavljene reči i imena bez kojih ne postoji istorijski kontekst unutar kojega i ove izgovorene reči imaju smisao i stoje kao snažna vrednost na određenje, a ne kao puke političke parole lišene istine. Ono što je izostavljeno je omogućilo manipulaciju i izvrtanja prošlosti još jednom… Bez pominjanja Jugoslavije , a ne Srbije, Sovjetskog Saveza, a ne Rusije, revolucije, a ne represije, bez imena Josipa Broza Tita zapravo se briše ono što je suštinski definisalo pobedu nad fašizmom na ovim prostorima. Organizuje se Vojna parada na kojoj se pominje Vojska Srbije i pale srpske žrtve kroz istoriju, polažu se venci na Groblju oslobodilaca, ali se pored grobova oslobodilaca žurno prolazi i ne čitaju imena koja su na njima ispisana – a imena su, pored ostalih, i Franc Arnut, Andon Kinlovski, Ivan Sever, Vjekoslav Marur, Mujo Mitraljezac, Henrik Šimac, Franc Leskovac, Rudolf, Ismana Hanlaković, Franc Franković, Anka, Mustafa Saih, Ivan Štuk, Eduard Harambašić, Joso Pinter, Stanislav Premrl, Sapko Gosev, Đovani Pir, Ilija Manačkov, Jožef Kapusinek. Pored ostalih imena, ova imena svedoče koliko je neistina poslednih dana izrečeno i falsifikata napravljeno.“
Milan Radanović, dočekan s ovacijama prisutnih gostiju, se u svome izlaganju još jedanput osvrnuo na neodgovornu igru s brojkama stradalih kojom se revizionistička publicistika i istoriografija u korist ideološkog obračuna i dnevnopolitičke upotrebe služi kako bi delegitimirala legitimnost druge, socijalističke Jugoslavije: „Ono što je takođe važno, a što je donekle potisnuta činjenica, to je da je za oslobođenje Beograda poginulo blizu tri hiljade jugoslovenskih partizana i blizu hiljadu boraca Crvene armije. Sa druge strane, u poslednjih 20 godina u javnosti, pre svega u antikomunističkim medijima, u istorijskoj publicistici i, nažalost, u delu istorijske nauke, moglo se čuti kako je u Beogradu nakon oslobođenja zavladala jedna potpuna apokalipsa. Kako su tzv. komunistički zločinci streljali deset, petnaest, ili trideset hiljada stanovnika ovoga grada. Poslednjih godina postaje očigledno da je reč o revizionističkoj konstrukciji i da je broj stradalih nakon oslobođenja višestruko manji – on iznosi oko 1500 do 2000 stanovnika. Međutim, ono što treba naglasiti da revizionisti kolektivno viktimiziraju sve one koji su stradali nakon oslobođenja, sve ih proglašavaju nevinim žrtvama komunističkog terora. Međutim, među njima, među tih 1500 do 2000 ljudi, postoji veliki broj ratnih zločinaca, postoji vrlo veliki broj ljudi koji su skrivili tuđu smrt, koji su skrivili tuđe stradanje.“
Tokom predstavljanja su svih 150 primjeraka knjige Milana Radanovića nestrpljivo pokupljeni od strane gostiju što je, uz oduševljenje koje je publika pokazala, dobar pokazatelj koliko je beogradska publika, koliko su Beograđani zainteresirani u vlastitu hrabru povijest u Narodnooslobodilačkoj borbi.
Rosa Luxemburg Stiftung Southeast Europe se želi zahvaliti svim institucijama koje su autoru i izdavaču pružili ljubaznu pomoć, naročito Muzeju istorije Jugoslavije, Muzeju grada Beograda, Kulturnom centru Beograda, štampariji Standard 2 i njezinim radnicima koji su pod teškim vremenskim pritiskom manifestaciju opskrbili knjigama.
Studija „Oslobođenje. Beograd. Oktobar 1944.“ besplatna je i može se dobiti u uredu Rosa Luxemburg Stiftung-a, Gospodar Jevremova 47, Beograd.
Studija je, također, dostupna u pdf-formatu.