Kazna i zločin
Iako je od završetka Drugog svetskog rata prošlo 70 godina, događaji koji su se odigrali na prostoru Srbije i Jugoslavije 1941-1945, i danas, jednako kao i pre dve ili tri decenije kada je započeto menjanje istorijske paradigme tih događaja, izazivaju pažnju javnosti. To se naročito odnosi na tragične i nedovoljno rasvetljene epizode rata koje su vezane za ljudske gubitke, ubistva civila i streljanja zarobljenika. Takvu pažnju ne izazivaju događaji iz Prvog svetskog rata iako je Srbija 1914-1918. imala nekoliko puta više vojnih i civilnih žrtava nego tokom Drugog svetskog rata.
Razloge za nejednaku zainteresovanost treba tražiti u činjenici da tokom Prvog svetskog rata mnogi delovi Srbije nisu bili poprište ratnog sukoba (u drugoj etapi rata glavno ratište nalazilo se daleko na jugu) za razliku od narednog rata gde su svaki srez i svako naselje bili poprište oružanih borbi i ideološkog sukoba. Sećanje na Drugi svetski rat antagonizovano je na mikronivou, među stanovnicima istog sela, neretko i među članovima iste porodice, u zavisnosti od usmene predaje u porodici i uticaja vladajuće ideološke paradigme koju plasiraju mediji i obrazovni sistem, a u čijem kreiranju važnu ulogu igra akademska istoriografija. Antagonizam sećanja ne jenjava ni danas, naročito kada ga podgreva zvanična politika sećanja. Osim toga, u Prvom svetskom ratu nije zabeležen fenomen vojne i političke kolaboracije i postojanja kolaboracionističkih oružanih snaga i vlasti kolaboracionista u pojedinim delovima zemlje niti je zabeležen teror domaćih formacija nad domaćim stanovništvom i sunarodnicima. Važno obeležje Drugog svetskog rata na tlu Srbije predstavlja upravo teror nad civilima i zarobljenim pripadnicima suparničkih pokreta koji su sprovodile oružane snage sastavljene od domaćeg stanovništva.